Nguyên đơn là ông Nguyễn Đức Linh khởi kiện yêu cầu bị đơn là Công ty Gelexim phải trả số tiền dịch vụ pháp lý ký kết năm 2019, số tiền 3,58 tỉ đồng. Có ý kiến cho rằng, hợp đồng dịch vụ pháp lý đó có dấu hiệu vô hiệu vì có nội dung vi phạm quy tắc đạo đức nghề nghiệp của luật sư.

Ảnh minh họa

Hợp đồng dịch vụ pháp lý để được hủy án

Theo Bản án số 170/2025/DS-ST ngày 9/5/2025 của TAND quận 10 TP HCM, ông Nguyễn Đức Linh (Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Đức Linh AHCM) là nguyên đơn yêu cầu bị đơn là Công ty Gelexim phải trả cho ông Linh số tiền dịch vụ pháp lý là 3,58 tỷ đồng.

Trước đó, ngày 29/5/2019, ông Nguyễn Đức Linh ký “Hợp đồng dịch vụ pháp lý” số 04-05/2019/HĐDVPL/GLX với Công ty Gelexim. Hai bên thỏa thuận: Công ty Gelexim (bên A) nhờ ông Nguyễn Đức Linh (bên B) làm người đại diện ủy quyền cho bên A thực hiện các thủ tục pháp lý tại TAND Tối cao để hủy 3 bản án và công nhận kháng nghị của VKSND Tối cao. Phí thù lao bên A trả cho bên B là 4,2 tỷ đồng. Thời hạn thực hiện đến khi có thông báo kháng nghị của TAND Tối cao là 30 ngày, kể từ ngày ký hợp đồng (từ 29/5/2019 đến 29/6/2019).

Thực hiện hợp đồng, Công ty Gelexim đã tạm ứng cho ông Linh tổng số tiền là 620 triệu đồng. Nay ông Linh khởi kiện ra Tòa án, cho rằng mình đã hoàn thành công việc và yêu cầu Công ty Gelexim phải trả số tiền còn lại là 3,58 tỉ đồng.

Bên B trình bày, Điều 4 của Hợp đồng ghi rõ: “Trường hợp quá thời hạn nêu trên bên B không hoàn thành công việc thì bên B phải trả lại toàn bộ số tiền bên B đã tạm ứng trong vòng 30 ngày”. Quá thời hạn cam kết trong hợp đồng nhưng ông Linh không hoàn thành công việc. Công ty Gelexim đã nhiều lần yêu cầu bên B chấm dứt hợp đồng.

Đến ngày 16/4/2021, TAND Tối cao có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 08/2021/KN-KDTM nhưng ông Linh hoàn toàn không biết. Gelexim đã làm giấy ủy quyền và giấy giới thiệu cho nhân sự của mình trực tiếp nhận Quyết định giám đốc thẩm, chứng minh việc công ty tự chủ động theo đuổi và xử lý vụ việc. Đồng thời có thông báo lần 2 gửi ông Linh nhắc lại công nợ, nếu Công ty không nhận được phản hồi từ ngày 10/6/2021 thì xem như ông Linh đã đồng ý. Sau đó ông Linh có nhắn tin hứa sẽ đến làm việc nhưng không đến.

Do đó, ngày 28/10/2021, Gelexim có đơn khiếu nại gửi Liên đoàn Luật sư Việt Nam. Trước Hội đồng kỷ luật của Đoàn Luật sư TP HCM, ông Linh thừa nhận sai phạm và hứa sẽ gặp Gelexim để giải quyết, nhưng sau đó ông Linh vẫn không đến làm việc.

Ngày 25/7/2022, Đoàn Luật sư ra thông báo về việc kỷ luật xóa tên khỏi danh sách luật sư đối với ông Linh vì đã vi phạm Luật Luật sư và Quy tắc Đạo đức và Ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam.

Do đó, Công ty Gelexim thấy yêu cầu của ông Nguyễn Đức Linh đối với công ty là không có căn cứ, đề nghị HĐXX bác yêu cầu của nguyên đơn.

Hợp đồng đúng pháp luật không

HĐXX sơ thẩm nhận định: Có cơ sở xác định Hợp đồng dịch vụ pháp lý số 04-05/2019/HĐDVPL/GLX… là có giá trị pháp lý nên làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng.

Khi hết thời hạn 30 ngày, mặc dù chưa có thông báo kháng nghị của TANDTC nhưng Công ty Gelexim không có ý kiến, cũng không có yêu cầu thanh lý. Công ty cũng “không có tài liệu chứng cứ nào chứng minh Quyết định giám đốc thẩm nêu trên là do công sức của Công ty” nên Tòa xác định “có cơ sở xác định ông Linh đã hoàn thành công việc theo đúng nội dung thỏa thuận”.

HĐXX viện dẫn Bản án số 1179/2023/ DS-PT của TAND TP HCM cho rằng công việc thực hiện theo thỏa thuận trong Hợp đồng dịch vụ pháp lý số 04-05/2019/HĐDVPL/GLX “phù hợp với quy định của pháp luật, không có nội dung nào vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội theo quy định tại Điều 123, 514 BLDS”.

Do đó, HĐXX chấp nhận toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, buộc Công ty Gelexim phải trả cho ông Linh 3,58 tỷ đồng.

Liên quan đến việc thực hiện hợp đồng dịch vụ pháp lý trên, Bộ Tư pháp, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và Đoàn Luật sư TP HCM đã từng có những đánh giá khác với nhận định của TAND quận 10.

Cụ thể, Đoàn Luật sư TP HCM từng áp dụng kỷ luật xóa tên khỏi danh sách đoàn Luật sư đối với ông Linh do cho rằng ông này vi phạm Quy tắc đạo đức nghề nghiệp. Ông Nguyễn Đức Linh khiếu nại lên Liên đoàn Luật sư Việt Nam. Ban Thường vụ Liên đoàn giữ nguyên quyết định của Đoàn Luật sư TP HCM.

Ông Linh khiếu nại lên Bộ Tư pháp vì cho rằng “mức kỷ luật xóa tên khỏi danh sách thành viên Đoàn Luật sư là quá nặng và chưa khách quan”.

Tuy nhiên, tại Quyết định số 1274/QĐ-BTP, ngày 6/7/2023, giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Đức Linh (do Thứ trưởng Mai Lương Khôi ký) đã xem xét và kết luận toàn bộ ba nội dung ông Linh khiếu nại.

Thứ nhất, ông Linh ký bốn hợp đồng cộng tác và dịch vụ pháp lý với Công ty Gelexim, trong đó có ba hợp đồng ký với tư cách cá nhân. Ông Linh đang làm Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn Đức Linh AHCM lại ký với tư cách cá nhân là không phù hợp với hình thức hành nghề luật sư theo quy định tại Điều 23 Luật Luật sư, vi phạm khoản 1 và 2 Điều 26 Luật Luật sư.

Thứ hai, ông Linh cam kết bảo đảm kết quả vụ việc nhằm mục đích tính thù lao theo kết quả cam kết, vi phạm Quy tắc 14.11 Quy tắc đạo đức năm 2011 khi ký Hợp đồng dịch vụ pháp lý số 04-05/2019/HĐDVPL/GLX.

Qua xác minh cho thấy, theo quy định của BLTTDS năm 2015 thì không có quy định về thời hạn có thông báo về việc kháng nghị, nhưng trong Điều 4 hợp đồng có thỏa thuận 30 ngày sẽ có thông báo. Cũng tại Điều 4 có nội dung: “Thời hạn ra quyết định hủy bản án của TAND Tối cao: theo quy định của pháp luật”, thể hiện có sự cam kết bảo đảm kết quả để lôi kéo khách hàng.

Nội dung khiếu nại thứ ba là nhận tiền ngoài thù lao, chi phí thỏa thuận, qua xác minh thì thấy ông Linh có nhận tiền của Gelexim ngoài thù lao nhưng là chi phí ông Linh thực hiện các công việc của Gelexim, nên khiếu nại có cơ sở.

Bộ Tư pháp đã sửa Quyết định kỷ luật số 02/2022/QĐKL-ĐLS ngày 25/7/2022 của Đoàn Luật sư TP HCM, áp dụng hình thức kỷ luật Tạm đình chỉ tư cách thành viên Đoàn Luật sư 24 tháng, kể từ ngày 25/7/2022.

Hợp đồng có dấu hiệu vô hiệu

Với quyết định của Bộ Tư pháp, có các căn cứ có thể xác định Hợp đồng dịch vụ pháp lý số 04-05/2019/HĐDVPL/GLX có dấu hiệu vô hiệu bởi vi phạm điều cấm, đó là cam kết bảo đảm kết quả pháp lý vượt quá khả năng của luật sư.

Hợp đồng có điều khoản ông Linh cam kết sẽ có thông báo kháng nghị giám đốc thẩm trong vòng 30 ngày. Theo BLTTDS 2015, quyền kháng nghị giám đốc thẩm là thẩm quyền của VKSND Tối cao và TAND Tối cao (Điều 331, 337...), không thuộc quyền kiểm soát của luật sư. Điều này vi phạm Điều 9.8 Quy tắc đạo đức nghề nghiệp luật sư Việt Nam 2019: “Luật sư không được hứa hẹn, cam kết bảo đảm kết quả vụ việc đối với những nội dung nằm ngoài khả năng thực hiện của mình”.

Do đó, điều khoản này có nội dung vi phạm điều cấm của pháp luật (Điều 123 BLDS 2015) và có thể là căn cứ để xác định hợp đồng vô hiệu toàn bộ hoặc từng phần.

Thứ hai là ký hợp đồng sai tư cách chủ thể hành nghề. Việc ký kết không đúng tư cách tổ chức hành nghề được cấp đăng ký hoạt động là vi phạm điều kiện chủ thể của hợp đồng, có thể dẫn đến vô hiệu theo Điều 117.1.a BLDS 2015.

Thứ ba là vi phạm đạo đức nghề nghiệp – thỏa thuận thù lao gắn với kết quả. Theo xác minh của Bộ Tư pháp, ông Linh có cam kết đảm bảo kết quả để tính thù lao, là hành vi lôi kéo khách hàng trái quy tắc đạo đức (vi phạm Quy tắc 14.11 năm 2011). Luật Luật sư và BLDS không cho phép luật sư tính thù lao hoàn toàn theo kết quả, đặc biệt khi gắn với cam kết kết quả pháp lý không chắc chắn (như được kháng nghị). Điều này có thể khiến hợp đồng bị coi là vi phạm điều cấm, vô hiệu theo Điều 123 BLDS.

Công ty Gelexim đã có đơn kháng cáo toàn bộ nội dung Bản án số 170/2025/DS-ST ngày 9/5/2025 của TAND quận 10 TP HCM. Mặc dù Tòa sơ thẩm xác định hợp đồng có hiệu lực, nhưng căn cứ vào pháp luật chuyên ngành, đạo đức nghề và quan điểm của Bộ Tư pháp, thì có thể thấy dấu hiệu để coi hợp đồng bị vô hiệu theo Điều 123 và 117 BLDS 2015.