Vật lộn với con đường đất như đầm lầy ruộng thụt, khoảng gần 10 km men theo dòng suối có màu đỏ đục chảy len lỏi trong địa bàn xã Khánh Hòa (Lục Yên, Yên Bái).
Hơn một giờ sau chúng tôi đã đến thôn Làng Chạp, nơi được mệnh danh là "thủ phủ" đá đỏ quý hiếm.
Ngược theo dòng nước đỏ đục đặc sánh đến với thủ phủ đá đỏ.
Đứng trước ngã 3 suối, anh H người dẫn đường chỉ tay vào dòng nước buồn bã chia sẻ: “Cũng may là còn con suối kia hòa loãng nếu không thì cứ tình trạng khai thác đá đỏ tạo nhiều bùn đặc sánh thế này thì người dân không thể canh tác tưới tiêu cho đồng ruộng phía dưới được”.
Tiếp tục di chuyển đã xuất hiện từng tốp, hàng chục xe máy dựng ven đường của những người dân tứ xứ đổ về tìm đá đỏ.
Gặp 1 số người đi ngược chiều, anh H dừng lại nói chuyện bằng tiếng dân tộc sau đó dịch lại cho chúng tôi: “Phía bên kia làm quy mô lắm có lắp cả thiết bị CAMERA giám sát cơ nhưng mà họ không cho vào đâu?
Bên này hàng chục điểm cũng dùng máy xúc đào tới tẩy xong đã rút máy xúc ra rồi giờ chỉ còn công nhân sàng tuyển bắn xì bằng hệ thống bơm xịt thôi”.
Nhiều máy xúc đang hối hả làm việc đào bới tuyển rửa trên diện tích hàng nghìn mét vuông.
Quan sát theo hướng tay chỉ của những người dân, chúng tôi thấy phía bên kia là cả một quả đồi đang bị bới móc bởi mấy chiếc máy xúc cỡ lớn mà theo họ thì rất khó tiếp cận.
Đường ống cũng như các thiết bị máy móc được lắp đặt rất bài bản chuyên nghiệp. Điều đáng nói là không hề có bất cứ hệ thống xử lý chất thải nào mà tất cả đều tống thẳng xuống suối.
Hang hố được đào xiên ngang lòng núi để lấy đất đãi đá đỏ.
Qua mấy điểm tiếp theo bắt gặp nhiều người dân áo quần lấm lem bùn đất đang dùng cuốc xẻng đào bới và lấy máy bơm nước công suất lớn phun rửa bới nhặt những viên đá có màu đỏ đun bỏ vào lọ hoặc cất giấu trong bọc túi ny long đẫm nước.
Anh P người làng Chạp khoe với chúng tôi: “Bọn em làm ăn chia với chủ đất là chị H nên không phải mua chứ dân nơi khác đến là cứ phải mua đất rồi mới thuê máy xúc đào khoét tốn kém lắm.
Địa điểm khác cũng đào hố sâu vào lòng đất.
Khi được hỏi khu vực máy xúc đang gào rú hoạt động là của ai? Anh H cho biết: "Hầu hết đất ở đây chưa có CNQSDĐ đâu, phía trên kia là rừng phòng hộ đấy.
Còn chỗ máy xúc đang tìm đá đỏ kia thuộc đất gì của ai thì không biết. Chỉ biết việc đào bới là của mấy người trên huyện Lục Yên về làm đấy. Cái máy xúc màu xanh kia hôm nọ bị bắt vì cuốc tìm đá đỏ. Mới được thả ra hôm nay lại thấy làm bình thường.
Tấp nập tuyển rửa sàng lọc tìm sản phẩm đá quý.
Sau khi chứng kiến nhiều ha đất bị đào bới không thương tiếc gây ô nhiễm nặng nề về nguồn nước. Chúng tôi đã liên hệ với ông Vũ Hoàng – Chủ tịch UBND xã Khánh Hòa (Lục Yên, Yên Bái).
Ông Hoàng khẳng định: “Toàn bộ việc khai thác đá đỏ ở khu vực thôn Làng Chạp là vụng trộm. Chúng tôi vẫn thường xuyên kiểm tra và cũng phát hiện nước suối đỏ đục.
Nhưng khi vào tới nơi thì các đối tượng đã tháo dỡ rút chạy nên không bắt được. Cũng có 1 vài vụ bị xử lý về lĩnh vực khai thác khoáng sản trái phép mà gần đây nhất vào khoảng tháng 6 -7 “.
Mải miết tìm đá đỏ trong máng đãi kê trên miệng vực.
Thông tin hàng loạt vụ khai thác đá đỏ trái phép ở xã Khánh Hòa đã được chuyển tới ông Đinh Khắc Yên – Chủ tịch UBND huyện Lục Yên (Yên Bái). Ông Yên cho biết sẽ kiểm tra ngay và có biện pháp xử lý.
Đá đỏ được giao bán công khai ngay tại hiện trường khai thác.
Với những ghi nhận thực tế tại hiện trường khai thác đá đỏ thuộc thôn Làng Chạp xã Khánh Hòa.
Pháp luật Plus đề nghị UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc xác minh, truy quét đình chỉ mọi hoạt động khai thác đá đỏ trái phép. Tạo điều kiện cho người dân có nguồn nước sạch, yên tâm canh tác trên đồng ruộng của mình.