Liên quan đến vụ kiện hành chính của Công ty CP Tập đoàn Đầu tư xây dựng và Du lịch Bảo Sơn (Cty Bảo Sơn) đối với Cục thuế Hà Nội trong việc xác định đơn giá thuê đất, mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình đã có ý kiến đề nghị Chánh án TANDTC chỉ đạo, xem xét, giải quyết một số kiến nghị của người khởi kiện và thông báo Thủ tướng kết quả giải quyết

Đơn giá thuê đất tăng hơn 8 lần

Vụ kiện xuất phát từ việc, ngày 20/10/2015, Cục thuế TP. Hà Nội có Thông báo số 68117/TB-CT-QLT ngày 20/10/2015 (TB 68117) về việc điều chỉnh đơn giá thuê đất giai đoạn 1/1/2015 đến hết 26/8/2018 đối với Cty Bảo Sơn tại khu đất xây khách sạn tại 50 Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội.

Cho rằng việc điều chỉnh đơn giá thuê đất trên đây là không đúng (tăng  hơn 800% so với chu kỳ trước ), Cty Bảo Sơn đã khởi kiện Cục thuế Hà Nội ra tòa, yêu cầu hủy TB 68117 vì trong Hợp đồng thuê đất có nêu rõ về nguyên tắc thay đồi tiền thuê đất là “khi Nhà nước hoặc UBND TP Hà Nội có quyết định thay đổi khung giá đất”. Hơn nữa, theo quy định thì việc tăng đơn giá thuê đất cũng không được quá 15% so với chu kỳ trước.

Công văn của Văn phòng Chính phủ gửi Chánh án TANDTC Nguyễn Hoà Bình.

Trong khi đó, Cục thuế Hà Nội cho rằng việc ra TB 68117 là đúng quy định vì trước đó, ngày 22/10/2013, Sở Tài chính Hà Nội đã có Quyết định số 5705/QĐ-STC xác định đơn giá thuê đất cho kỳ ổn định 5 năm từ 1/1/2013 đối với Cty Bảo Sơn (quy định đơn giá thuê đất cho Cty Bảo Sơn tăng hơn 12 lần so với trước đó- PV).

Sau đó, căn cứ Nghị định 46/2014/NĐ-CP, Cục thuế Hà Nội đã có TB 68117 điều chỉnh giá thuê đối với Cty Bảo Sơn trong thời gian ổn định còn lại của chu kỳ và đơn giá này đã giảm so với đơn giá nêu trong Quyết định số 5705/QĐ-STC của Sở Tài chính.

Khi bên bị kiện đưa ra quan điểm trên thì ngay tại phiên tòa sơ thẩm ngày 22/7/2019, Cty Bảo Sơn đã bổ sung nội dung nội dung khởi kiện, yêu cầu hủy Quyết định số 5705/QĐ-STC của Sở Tài chính Hà Nội

Tuy nhiên, sau khi nghị án, HĐXX sơ thẩm đã không chấp nhận yêu cầu này vì cho rằng Cty Bảo Sơn đã không khiếu nại, khởi kiện đối với Quyết định số 5705/QĐ-STC nêu trên trong thời hạn quy định.

Đồng thời, HĐXX cũng bác yêu cầu của Cty Bảo Sơn về việc hủy TB 68117 vì cho rằng không có cơ sở xác định nội dung của Hợp đồng thuê đất có ghi thỏa thuận về nguyên tắc điều chỉnh đơn giá thuê đất (chỉ ghi “tiền thuê đất được thay đổi khi Nhà nước hoặc UBND TP. Hà Nội có quyết định thay đổi khung giá đất trên địa bàn TP” và đây chỉ là lý do, căn cứ thay đổi đơn giá thuê đất chứ không phải là nguyên tắc điều chỉnh đơn giá thuê đất).

Hợp đồng thuê có ghi rõ nguyên tắc điều chỉnh đơn giá?

Đáng nói, khi nhận định về yêu cầu hủy của bên bị kiện về việc Quyết định 5705/QĐ-STC của Sở Tài chính Hà Nội, HĐXX sơ thẩm cho cho biết, tại phiên tòa, Cty Bảo Sơn bổ sung yêu cầu là vượt quá phạm vi khởi kiện ban đầu.

Tuy nhiên, HĐXX xem xét một phần quyết định số 7505/QĐ-STC trong cùng vụ án vì trực tiếp liên quan đến nội dung TB 68117/TB-CT-QLT, đó là nội dung điều chỉnh đơn giá thuê đất của Cty Bảo Sơn từ /1/2015 đến hết ngày 26/8/2018.

Tuy nhiên, ngay tại phần sau bản án, HĐXX lại cho rằng “hoạt động phê duyệt đơn giá thuê đất đối với Cty Bảo Sơn được Sở Tài chính thực hiện tại Quyết định số 5705/QĐ-STC” là “sự kiện không phải chứng minh”

Không đồng ý với nội dung, Cty Bảo Sơn đã kháng cáo và khẳng định việc HĐXX không xem xét tính hợp pháp của Quyết định 5705/QĐ-STC của Sở Tài chính Hà Nội (là Quyết định liên quan trực tiếp đến văn bản bị kiện) là không đúng với quy định nêu tại Điều 6 Luật tố tụng hành chính 2015 (trong quá trình giải quyết vụ án hành chính, Tòa án có quyền xem xét về tính hợp pháp của văn bản hành chính, hành vi hành chính có liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính bị kiện và kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại văn bản hành chính, hành vi hành chính đó và trả lời kết quả cho Tòa án theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan”).

Bị tăng giá thuê đất tại 50 Nguyễn Chí Thanh, Cty Bảo Sơn đã khởi kiện Cục thuế Hà Nội ra tòa.

Điều này còn thể hiện sự mâu thuẫn của chính HĐXX sơ thẩm khi lúc trước thì cho rằng “cần xem xét một phần nội dung Quyết định số 5705/QĐ-STC” nhưng sau đó lại cho rằng: việc điều chỉnh đơn giá tại Quyết định này “không phải chứng minh”.

Tiếp tục bác bỏ căn cứ pháp lý của TB 68117, Cty Bảo Sơn cho biết: tại Hợp đồng thuê đất năm 2006 giữa Cty Bảo Sơn và Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội có ghi rõ nguyên tắc điều chỉnh đơn giá là  “tiền thuê đất thay đổi khi Nhà nước hoặc UBND TP Hà Nội có quyết định thay đổi khung giá đất”.

Trong khi đó, Điều 7 Nghị định 121/2010/NĐ-CP quy định “dự án đầu tư đã có Hợp đồng thuê đất có định giá thuê đất và nguyên tắc điều chính đơn giá thuê ghi trong hợp đồng thì tiếp tục thực hiện nguyên tắc điều chỉnh đơn giá thuê đất đã ghi trong Hợp đồng thuê đất đã quy định”.

Như vậy, đối chiếu với khoản 2, Điều 8 Thông tư 77/2014/TT-BTC thì trong trường hợp áp dụng đơn giá thuê đất mới thì cơ quan thuế cần “báo cáo UBND cấp tỉnh thực hiện điều chỉnh đơn giá thuê đất tương ứng với mỗi chu kỳ điều chỉnh theo nguyên tắc sau mỗi chu kỳ ổn định 5 năm tăng 15% so với chu kỳ trước đó”.  

Việc Cục thuế Hà Nội tự ra TB 68117 điều chỉnh tiền thuê đất của Cty Bảo Sơn tăng hơn 800% so với chu kỳ trước mà không báo cáo UBND Tp Hà Nội là không đúng với quy định trên.

 Được biết, vụ kiện trên đã được TAND cấp cao tại Hà Nội thụ lý xét xử theo thủ tục phúc thẩm. Tại phiên tòa phúc thẩm vào tháng 8/2020, HĐXX đã quyết dừng phiên tòa để thực hiện xác minh và đề nghị Tổng Cục thuế, Bộ Tài chính giải thích các quy định về nghiệp vụ liên quan đến điều chỉnh đơn giá thuê đất.