Trơ trọi giữa đất trời, chưa được công ty hay địa phương quan tâm đến việc trả lại hiện trạng ban đầu.

Liên quan đến việc “bức tử” vịnh Bái Tử Long cũng như quá trình xử lý sai phạm của Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông (gọi tắt là Công ty Phương Đông) trong thực hiện dự án Khu đô thị mới Phương Đông tại xã Đông Xá, huyện Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh, vừa qua phóng viên Pháp luật Plus nhận được phản ánh của người dân thôn Tràng Hương, xã Đông Xá về một sự việc mà họ đang rất bức xúc đó là công ty này khai thác mỏ đất nhưng khai thác hết nhưng họ lại chưa hoàn nguyên.

Nguyên nhân của việc bức xúc của người dân được lý giải họ lý giải là, theo quy định của Luật khoáng sản, các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản phải thực hiện việc đóng cửa mỏ, phục hồi môi trường sau khi giấy phép khai thác hết hiệu lực. Tuy nhiên, mỏ đất tại thôn Tràng Hương, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, do Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông làm chủ sau khi đã hết thời gian khai thác và đóng cửa mỏ nhưng doanh nghiệp đã "phớt lờ" việc hoàn nguyên theo quy định, gây bức xúc trong nhân dân.

Tại hiện trường, theo quan sát của phóng viên hàng chục héc ta đồi bị đào khoét nham nhở, trơ trụi, chưa được san gạt, bề mặt nhấp nhô, xen lẫn những hố nước, hầu hết cây trồng không phát triển, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người dân.... Người dân nói với phóng viên thực trạng này diễn ra một năm nay, mặc dù nhiều lần họ có ý kiến với chính quyền nhưng sự việc chưa được giải quyết dứt điểm.

Do không được hoàn nguyên nên hễ cứ mưa lớn thì lượng đất đá trên mỏ trôi treo dòng nước gây sạt lở nghiêm trọng.

Không giấu được nỗi xót xa khi chứng kiến hàng chục héc ta đất lâm nghiệp bị hoang hóa, cằn cỗi ông N.V.H ở thôn Tràng Hương, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn cho biết: Trước đây, toàn bộ khu vực đồi này, người dân chúng tôi trồng, keo, bạch đàn... trở thành thu nhập chính. Khi chính quyền tuyên truyền, phổ biến, doanh nghiệp đề nghị người dân tạo mọi điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp có đất để san lập dự án, hầu hết bà con nơi đây đều đồng tình và ủng hộ.

Thế nhưng, khi hết thời gian khai thác, đóng cửa mỏ, doanh nghiệp không tiến hành san lấp, phục hồi môi trường, dẫn đến việc toàn bộ đất ở đây bỏ trắng. Rất may, thời gian gần đây không có mưa lớn như những năm trước không thì những cánh đồng còn lại của bà con sẽ bị xóa sổ do lượng nước và đất đá trên đồi vùi xuống.

Trao đổi về vấn đề này ông Từ Duy Hải, trưởng thôn Tràng Hương cho biết :"Sự việc khai thác đất tại đây diễn ra từ lâu, các phương tiện chuyên chở đất đi bằng đường riêng nên không ảnh nhiều đến đời sống người dân tại thời điểm khai thác, chỉ có việc họ khai thác bằng chất nổ với số lượng lớn dẫn đến rung lắc ảnh hưởng đến nhà cửa của các hộ dân sinh sống xung quanh, sau đó người dân kiến nghị thì vấn đề đã được giải quyết".

Người dân lo ngại mùa mưa về, đặc biệt là những trận mưa lớn sẽ khiến cho tình trạng xói lở đất xuống khu dân cư.

"Còn việc hoàn nguyên thì đến nay chúng tôi chưa thấy động thái gì, việc khai thác đất nham nhở như thế khiến cho nhiều hecta rừng bị phá huỷ, chỉ còn lại lớp đất, mùa mưa nước xói mòn chảy xuống khu vực trồng lúa của người dân, ảnh hưởng không hề nhỏ, đặc biệt trong mùa mưa sắp tới việc không hoàn nguyên sau khi khai thác sẽ khiến cho lượng lớn đất đá, bùn xình chảy dồn xuống ảnh hưởng đến đời sống người dân, ông Hải cho hay.

Việc khai thác để lại những hố nước sâu.

Bà N.T.V thôn Tràng Hương, xã Đoàn Kết thì cho biết hiện nay nỗi lo lớn nhất của bà con trong thôn là do mỏ đất khai thác ở thượng nguồn chỉ cách lòng hồ “Cóc sếnh” chừng vài chục mét, nơi cung cấp tưới tiêu cho toàn bộ đất nông nghiệp ở khu vực này có nguy cơ bị bức tử do việc đất đá trên đồi bị mưa cuốn trôi lấp ngày càng nhiều.

Được biết năm 2012, Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông được UBND tỉnh Quảng Ninh giao trên 171ha đất tại xã Đông Xá, huyện Vân Đồn để đầu tư - kinh doanh hạ tầng khu đô thị mới. Đây được coi là một trong những đô thị ven biển đẹp nhất của Quảng Ninh khi hình thành.

Để phục vụ nhu cầu san lấp mặt bằng dự án, Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông đã làm thủ tục xin cấp mỏ đất tại xã Đoàn Kết và Đông Xá. Địa điểm khai thác tại thôn Tràng Hương, xã Đoàn Kết có diện tích là 19,3ha, trữ lượng địa chất và trữ lượng khai thác trên 5,16 triệu m3; thời gian khai thác là 2,5 năm với tổng số tiền là trên 370 tỷ đồng.

Mỏ đất của Công ty cổ phần xây dựng Phương Đông đã hết thời gian khai thác từ 30/6/2020 nhưng vẫn chưa được hoàn nguyên.

Theo thông tin từ Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh, trong hồ sơ xin cấp mỏ, Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông đã trình quy trình khai thác mỏ đất phục vụ dự án khá nghiêm ngặt với những phương án hoàn nguyên khá hoàn hảo.

Thế nhưng, đã hết thời hạn khai thác từ 30/6/2020, thực tế ghi nhận Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông chưa thực hiện phương án hoàn nguyên, bảo vệ môi trường. Nhiều khu vực mở vỉa cao hàng trăm mét, nhưng không hề được cắt tầng, rất nguy hiểm cho người dân khi vào khu vực này.

Trong khi các phương án hoàn nguyên môi trường chưa được thực hiện thì Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông đã định “phủi tay” bàn giao khu mỏ về cho địa phương quản lý.

Cụ thể, ngày 28/4/2021, tại biên bản bàn giao thực địa giữa Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông và các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh, huyện Vân Đồn, vị đại diện Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông đã cho rằng, Công ty chấp hành quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Quảng Ninh ngày 8/4/2021...

Tại buổi làm việc, đại diện cơ quan chức năng của huyện Vân Đồn chỉ tiếp nhận hồ sơ thu hồi đất do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh bàn giao, nhưng chưa nhận thực địa vì Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phương Đông chưa hoàn thành việc cải tạo, phục hồi môi trường theo phương án đã phê duyệt.

Trước đó, như Pháp luật Plus đã phản ánh liên quan đến vụ Doanh nghiệp ngang nhiên đổ đất, đá san lấp vịnh Bái Tử Long thì chính quyền huyện Vân Đồn đã ra quyết định xử phạt doanh nghiệp này 100 triệu đồng, buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu.

Qua việc ghi nhận và những phản ánh của người dân địa phương, đề đảm bảo đời sống của người dân khi mùa mưa lũ đến gần, đặc biệt đảm bảo việc doanh nghiệp hoạt động thực hiện nghiêm túc các quy định, quy trình về khai thác nguồn tài nguyên đất và hoàn nguyên đầy đủ sau khi thực hiện việc bốc, xúc đất đá phải hoàn nguyên theo quy định.

Đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc, kiểm tra, xứ lý, thống nhất đưa ra phương án sớm hoàn nguyên môi trường, trả lại cảnh quan theo đúng cam kết; phối hợp với địa phương bàn giao lại diện tích đất cho các hộ dân trong khu vực mỏ đất thôn Tràng Hương để họ phát triển sản xuất… góp phần giữ gìn an ninh trật tự của địa phương.