Trước kia Công ty Cổ phần Cảng Quy Nhơn để xảy nhiều sai phạm trong việc cổ phần hoá khi mà Cảng Quy Nhơn trị giá hàng nghìn tỷ nhưng Công ty Cổ đầu tư và khoáng sản Hợp Thành sở hữu 86,23% cổ phần của cảng này với giá "rẻ như cho", chỉ 440 tỷ đồng. Sự việc trên khiến nhiều cán bộ bị kỉ luật.

Thì nay, việc Công ty Cổ phần Cảng Quy Nhơn (Cảng Quy Nhơn) đã phớt lờ việc thi hành các nội dung Bản án số 31/2022/KDTM-PT ngày 16/12/2022 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng (Bản án số 31). Đồng thời, kiên quyết thực hiện Hợp đồng hợp tác kinh doanh số 03 với Công ty Phúc Trường Linh đang tồn tại nhiều nghi vấn về giá trị pháp lý. Sai phạm này có dấu hiệu lợi ích nhóm, có dấu hiệu làm thất thoát, thiệt hại tiền của Nhà nước.

Cảng Quy Nhơn được hình thành năm 1976, do Cục Đường biển (Bộ GTVT) quản lý. Đến năm 1993, Bộ GTVT quyết định thành lập doanh nghiệp Nhà nước Cảng Quy Nhơn.

 Có dấu hiệu thất thoát hàng trăm tỷ đồng tiền của Nhà nước

Theo kết luận Bản án số 31, mặc dù đã nộp số tiền 53,480 tỷ đồng thi hành án, nhưng đến nay Cảng Quy Nhơn vẫn không tiếp tục thực hiện hợp đồng 274/CUULONG/2016/01.02 với Công ty TNHH Vận tải biển Cửu Long (Công ty Cửu Long) (mặc dù đã quá thời hạn thi hành 6 tháng), bất chấp việc Cục thi hành án dân sự tỉnh Bình Định cùng bên được thi hành án là Công ty Cửu Long nhiều lần yêu cầu.

Cảng Quy Nhơn vẫn đang tiến hành Hợp đồng kinh tế số 03.2019/QNP-PTL ngày 08/4/2019 (Hợp đồng số 03) với Công ty Phúc Trường Linh, trong khi việc ký kết hợp đồng này cũng đang chứa nhiều nghi vấn về hiệu lực pháp luật.

Cụ thể, trước khi ký kết Hợp đồng số 03, ngày 10/12/2018, Cảng Quy Nhơn đã ký hợp đồng số 12.2018/QNP-PTL với Công ty Phúc Trường Linh (tiền thuê 04 tàu là 2,7 tỷ đồng/tháng), và sau đó là Phụ lục hợp đồng số: 01/QNP-PTL ngày 24/1/2019 (tiền thuê 04 tàu là 3.795.000.000 đồng/tháng) với thời hạn hợp đồng 06 tháng (từ ngày 10/12/2018 đến ngày 10/06/2019).

Trụ sở Công ty Cổ phần Cảng Quy Nhơn.

Tại thời điểm ký Hợp đồng số 03 thì hợp đồng số 12 chưa được thanh lý và vẫn còn hiệu lực pháp luật, một điểm không thể không nhắc tới trong hợp đồng số 03 là ông Nguyễn Hữu Phúc đã lấy 10 tỷ đồng của Cảng Quy Nhơn để đi làm chứng thư bảo lãnh ngân hàng cho hợp đồng này, và tại điều 4 của hợp đồng ghi nội dung nếu bên A là Cảng Quy Nhơn vi phạm các điều khoản trong hợp đồng hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng thì Cảng sẽ mất 10 tỷ đồng này. Như vậy có thể thấy trong 3 hợp đồng lai dắt của Cảng Quy Nhơn 1 với Công ty Cửu Long và 2 hợp đồng với Công ty Phúc Trường Linh thì chỉ có hợp đồng ký với Công ty Cửu Long là hợp pháp và không gây thất thoát tiền cho nhà nước, nhưng không hiểu lý do vì sao lãnh đạo Cảng Quy Nhơn lại cố tình dừng hợp đồng với Cửu Long để ký 2 hợp đồng sai quy định với Phúc Trường Linh khiến Cảng Quy Nhơn chịu mất nhiều tỷ đồng.

Ở diễn biến khác, Cảng Quy Nhơn đã bị nhiều đơn vị vận tải biển tố là thu tiền dịch vụ không đúng quy định.

Theo đó, ngày 23/1/2019, Cảng vụ Hàng hải Quy Nhơn có văn bản số 36  gửi Uỷ ban tỉnh Bình Định và Cục Hàng hải báo báo kết quả xác minh kết luận: Cảng Quy Nhơn chèn ép chủ tàu, đại lý và các Cảng trong khu vực thu phí lai dắt tàu cao hơn vượt giá quy định 40%, kinh doanh không lành mạnh, giá vượt trần quy định của BGTVT ( theo từng thời kỳ). Cảng Quy Nhơn đã bị Cục HHVN  xử phạt VPHC vì những hành vi trên tại vb số 07/QĐ-XPVPHC ngày 08/1/2019.

Ngày 30/1/2019, Cục trưởng Cục HHVN Nguyễn Xuân Sang cũng đã gửi văn bản yêu cầu Cảng Quy nhơn tiếp tục thực hiện nghiêm Quyết định xử phạt VPHC số 07, đồng thời kinh doanh đúng quy định pháp luật tạo môi trường kinh doanh lành mạnh trên khu vực cảng biển.

Ngoài ra, trong Báo cáo số: 1392/BC-HHVN do ông Lê Anh Sơn Chủ tịch HĐQT Tổng công ty HHVN ký gửi Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp đã có Kết luận với nội dung “Hợp đồng kinh tế giữa Công ty CP Cảng Quy Nhơn và Công ty TNHH TM VT Phúc Trường Linh khi chưa thông qua đại hội cổ đông là vượt quá thẩm quyền và vi phạm Khoản 2 Điều 162 của Luật Doanh nghiệp 2014”.

Như vậy rõ ràng, hiệu lực của Hợp đồng số 03 mà Cảng Quy Nhơn đang thực hiện trong trường hợp này là không hợp pháp cần phải hủy bỏ để không thất thoát tiền của nhà nước vào tay một số cán bộ lợi ích nhóm tại Cảng Quy Nhơn. Đặc biệt, trong khi đây còn là bản hợp đồng hoàn toàn không có lợi cho Cảng Quy Nhơn, nó không những gây thiệt hại cho phía Công ty Cửu Long mà còn gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước từ việc bồi thường thiệt hại do vi phạm Hợp đồng số 274 đến những hệ quả trong trường hợp xác định việc thực hiện hợp đồng số 03 “trái quy định pháp luật”.

Chưa kể, từ việc không chấp hành Bản án số 31 đã có hiệu lực pháp luật, Cảng Quy Nhơn hiện đang đứng trước nguy cơ phải bồi thường tiếp cho Công ty Cửu Long số tiền nhiều chục tỷ đồng (thiệt hại do không tiếp tục thực hiện hợp đồng 274).

Mà trong chuyện này trách nhiệm lớn nhất thuộc về ông Phan Tuấn Linh nguyên TGĐ, hiện nay là Chủ tịch HĐQT Cảng Quy Nhơn; Ông Nguyễn Hữu Phúc nguyên Phó TGĐ người tạo dựng hợp đồng số 03.2019/QNP-PTL và gần đây nhất là Tổng Giám đốc Lê Hồng Quân, người đại diện theo pháp luật của Cảng Quy Nhơn.

Đẩy các đội tàu lai dắt vào cùng cực khó khăn

Trong thời gian chờ phán quyết của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định, từ tháng 1- 5/2019, Cảng Quy Nhơn đã có hai văn bản gửi Công ty Cửu Long về việc thông báo giao lại vị trí neo đậu cho tàu lai Cảng Quy Nhơn (ngày 4/1) và ngừng cung cấp điện sinh hoạt cho các tàu lai của Công ty Cửu Long (ngày 15/5).

Điều này đã khiến hơn 50 thuyền viên đang lao động làm việc trên 07 tàu lai Cửu Long, khi không có điện thắp sáng và không có nước ngọt để số thuyền viên này sinh hoạt hàng ngày. Bức xúc lên tới đỉnh điểm và mới đây tập thể Ban lãnh đạo, nhân viên và thuyền viên Công ty Cửu Long đã ký vào văn bản số 26/2023/CV-CL kiến nghị khẩn cấp gửi Thủ Tướng Chính Phủ và Văn phòng Chính Phủ tố cáo những việc sai phạm của Cảng Quy Nhơn đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến đơn vị này.

Đáng nói, nơi neo đậu các tàu lai Cửu Long hoàn toàn không thuộc quản lý của Cảng Quy Nhơn mà do Cảng vụ Hàng hải Quy Nhơn quản lý và thu phí; đồng thời Công ty Cửu Long lúc đó cũng đang là Ủy viên Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Định và các tàu lai nói trên có nhiệm vụ công tác cứu hộ cứu nạn phòng chống thiên tại tại khu vực tỉnh Bình Định.

Ngay sau đó, vào ngày 31/7/2019, Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định có văn bản số 140/PCTT gửi Cục Hàng hải Việt Nam và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam với nội dung: “Giám đốc Công ty TNHH Vận tải biển Cửu Long được mời tham dự các cuộc họp Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Định và được phân công nhiệm vụ tham gia giúp đỡ công tác cứu hộ, cứu nạn, an toàn tàu thuyền thuộc vùng biển Quy Nhơn; đã chỉ đạo tích cực tham gia công tác cứu hộ cứu nạn trên biển, đặc biệt trong đợt bão số 12 xảy ra vào tháng 11 năm 2017 trên vùng biển Quy Nhơn gây nhiều thiệt hại về người và tàu thuyền, Công ty TNHH Vận tải biển Cửu Long đã cứu hộ được rất nhiều người và được Bộ giao thông vận tải tặng Bằng khen tại Quyết định số 332/QĐ-BGTVT ngày 12/02/2018” (kèm văn bản số 140/PCTT của UBND tỉnh BĐ).

Cùng ngày, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định cũng gửi văn bản số: 2773/CV-TA cho Cảng Quy Nhơn yêu cầu giữ nguyên hiện trạng đội tàu lại Cửu Long chờ phán quyết của Tòa, trong thời gian Tòa giải quyết vụ án (kèm văn bản số: 2773/CV-TA).

Mặc dù vậy phía Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam và Ông Phan Tuấn Linh nguyên TGĐ hiện nay là Chủ tịch HĐQT Cảng Quy Nhơn vẫn cố tình phớt lờ và kiên quyết buộc các đội tàu lai của Công ty Cửu Long rời khỏi nơi neo đậu.

 Đề nghị Bộ Giao thông Vận tải, Tổng công ty Hàng hải VN tiến hành thanh kiểm tra về việc có hay không tồn tại lợi ích nhóm trong việc thực hiện hợp đồng số 03 giữa Cảng Quy Nhơn với Công ty Phúc Trường Linh, việc thực hiện Hợp đồng số 03 liệu có đúng quy định của pháp luật, có dấu hiệu làm thất thoát nhiều tỷ đồng tiền của Nhà nước. Đồng thời, xử lý những cá nhân, tập thể để xảy ra sai phạm (nếu có).

Quá khứ đầy sai phạm của Cảng Quy Nhơn:

Cảng Quy Nhơn được hình thành năm 1976, do Cục Đường biển (Bộ GTVT) quản lý. Đến năm 1993, Bộ GTVT quyết định thành lập doanh nghiệp Nhà nước Cảng Quy Nhơn. Năm 2009, cảng trực thuộc Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), đổi tên là Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn.

Tháng 7/2013, Vinalines phê duyệt phương án cổ phần hóa, chuyển Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn thành Công ty CP Cảng Quy Nhơn (QNP). Tháng 6/2015, Vinalines bất ngờ chuyển nhượng đợt 2 với 10,5 triệu CP, tương đương 26,01% tỷ lệ sở hữu QNP cho Công ty CP Đầu tư khoáng sản Hợp Thành. Đến tháng 9/2015, Vinalines tiếp tục bán toàn bộ phần vốn còn lại trong QNP (19,8 triệu CP với tỷ lệ 49%) cho Công ty Hợp Thành, giúp doanh nghiệp này tăng tỷ lệ nắm giữ QNP lên 86,23% với tổng trị giá 440 tỷ đồng.

Nhận định vụ mua bán này có dấu hiệu làm thất thoát tài sản Nhà nước, tháng 4/2017, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị thanh tra lại toàn bộ quá trình cổ phần hóa QNP. Sau đó, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra.

Đến cuối tháng 7/2017, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp tục chỉ đạo khẩn trương thanh tra, kết luận rõ đúng sai trong việc cổ phần hóa cảng Quy Nhơn. Ngày 17/9, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra cho thấy việc cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại cảng Quy Nhơn, Bộ Giao thông - Vận tải, Vinaline, Ban chỉ đạo cổ phần hóa, Tổ giúp việc, Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và các cơ quan, đơn vị có liên quan đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm.