Được sự quan tâm của lãnh đạo UBND huyện Việt Yên, Trường THCS Ninh Sơn, xã Ninh Sơn được đầu tư xây dựng mới các cơ sở vật chất của nhà trường chia thành nhiều hạng mục nhỏ, mỗi hạng mục đều trị giá dưới 15 tỷ đồng (?).

Ngay tại Gói thầu số 1: Toàn bộ phần xây lắp công trình: Xây dựng trường THCS xã Ninh Sơn lại được chia thành 2 hạng mục.

Hạng mục thứ nhất: Nhà hiệu bộ và hạ tầng kĩ thuật có trị giá 13.076 tỷ đồng, thời gian thi công 222 ngày do Liên danh Công ty xây dựng Delta Home – XT trúng thầu. Hạng mục thứ 2 của Gói thầu số 1 này là: Nhà lớp học Đơn nguyên 1, hệ thống PCCC và các hạng mục phụ trợ có trị giá 13.073 tỷ đồng, thời gia thi công 300 ngày, do Liên danh Công ty TNHH TM và DV Hợp Tiến và Công ty TNHH Tiến Lộc trúng thầu.

Theo một chuyên gia xây dựng cho biết, việc “sáng tạo”, chia nhỏ gói thầu lớn thành các hạng mục dưới 15 tỷ sẽ giúp cho Chủ đầu tư tiết kiệm nhiều công sức, thời gian.

Bởi lẽ, theo Khoản 3 Điều 5 Nghị định 15/2021/NĐ-CP quy định về phân loại dự án đầu tư xây dựng, thì: Dự án đầu tư xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp có tổng mức đầu tư dưới 15 tỷ đồng (không bao gồm tiền sử dụng đất) thì chỉ cần lập Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Gói thầu số 1, hạng mục nhà lớp học đơn nguyên 1, hệ thống PCCC và các hạng mục phụ trợ.

Báo cáo này sẽ do cơ quan chuyên môn về xây dựng có trách nhiệm chủ trì tổ chức thẩm định các nội dung của Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng quy định tại khoản 4 Điều 58 Luật Xây dựng 2014.

Như vậy, với việc xé lẻ các gói thầu xuống dưới mức 15 tỷ đồng, Chủ đầu tư là UBND xã Ninh Sơn chỉ việc lập Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng để Ban QLXD huyện Việt Yên duyệt rồi tiến hành đấu thầu đúng luật.

Chưa rõ việc “xé lẻ” gói thầu ra như vậy có tiết kiệm được cho ngân sách nhà nước hay không, nhưng rõ ràng, về quy trình, Chủ đầu tư sẽ không phải trình Sở Xây dựng tỉnh Bắc Giang thẩm định Báo cáo khả thi cho những công trình trên 15 tỷ đồng (chưa bao gồm tiền sử dụng đất). Cần lưu ý là nếu cộng tổng kinh phí các Gói thầu của Dự án này thì sẽ đạt mức gần 50 tỷ đồng.

Chính việc “xé lẻ” gói thầu ra như vậy lại là cơ hội cho nhiều Công ty, Đơn vị xây dựng tham gia. Cụ thể, Dự án xây dựng trường THCS xã Ninh Sơn, chỉ riêng Gói thầu số 1 đã có tới 2 Công ty cùng trúng thầu và cùng nhau tiến hành thi công xây dựng là Liên danh Công ty xây dựng Delta Home – XT và Liên danh Công ty TNHH TM và DV Hợp Tiến và Công ty TNHH Tiến Lộc.

Hai Công ty cùng thi công, nhiều vấn đề chung như vệ sinh, bảo vệ môi trường … đương nhiên bên nọ nghĩ bên kia có trách nhiệm, chủ đầu tư là UBND xã Ninh Sơn thì không có chuyên môn.

Kết quả, toàn bộ công trường rác vứt khắp nơi, không có nổi một tấm lưới quây che bụi dù nằm ngay giữa Khu dân cư đông đúc.

Gói thầu số 1, hạng mục nhà hiệu bộ và hạ tầng kỹ thuật.

Bụi mịn từ xi măng, cát tha hồ bay, phủ trắng xoá các công trình, nhà dân lân cận khiến người dân vô cùng bức xúc. Công nhân ở lẫn lộn nhau, ăn uống, tắm giặt, vệ sinh ngay tại tầng 1 công trình, bừa bãi và mất vệ sinh.

Đáng chú ý, khi tiếp cận công trình, phóng viên thấy công nhân đang làm việc trong điều kiện thiếu thốn trang thiết bị bảo hộ, an toàn lao động.

Khu phòng học 4 tầng đã xong một phần xây thô và tiến vào giai đoạn hoàn thiện, công trường đã thể hiện rõ sự cẩu thả, coi thường tính mạng công nhân của Đơn vị thi công.

Không trang bị bảo hộ, không khẩu trang, nhóm công nhân đứng cheo leo trên giàn giáo, cẩu móc những xe cải tiến chở đầy vật liệu được buộc sơ sài lên các tầng. Những công nhân hồn nhiên thậm chí không có nổi đôi găng tay, chiếc khẩu trang hay đôi giày … chênh vênh bên mép tường.

Một lao động nữ tại công trình thi công hồn nhiên cho biết: “Chúng tôi ở đây không ai có Hợp đồng lao động. Chỉ biết đi theo cai thầu, không biết làm cho Công ty nào”.

Để tìm hiểu thêm thông tin về dự án, chúng tôi tìm đến Chỉ huy công trình nhưng không thấy. Hỏi bảo vệ công trường, anh này cho biết Giám sát và Chỉ huy công trường hiện đang không có mặt và thậm chí, anh này còn không biết phóng viên đang hỏi về Công ty nào (?).

Một công trình dành cho giáo dục với ngân sách lớn nhưng Giám sát, Chỉ huy công trường không có mặt, thi công cẩu thả. Ai sẽ bảo đảm cho chất lượng công trình khi mà ngay Chủ đầu tư dường như cũng đang phó mặc công trình cho bên xây dựng, muốn làm gì thì làm?

Để làm rõ thêm về vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc làm việc với ông Nguyễn Ngọc Phấn, Chủ tịch UBND xã Ninh Sơn, cũng chính là Chủ đầu tư công trình.

Tuy nhiên, vị Chủ tịch không có một tài liệu, hồ sơ nào lưu tại phòng làm việc ngoài hai Quyết định phê duyệt danh sách xếp hạng nhà thầu.

Công trình không có nổi một tấm lưới quây che bụi dù thi công giữa khu dân cư đông đúc.

Ông Phấn cho biết, do không có chuyên môn về xây dựng nên ông giao hết cho nhân viên, Tư vấn giám sát và không lưu hồ sơ.

Khi được phóng viên hỏi về quá trình đấu thầu, tại sao lại “xé lẻ” dự án, tại sao lại có hai Công ty cùng trúng thầu (mỗi công ty xây một Đơn nguyên) thì ông Phấn trả lời theo hướng khác khi cho biết đây là hai công ty do hai lãnh đạo cấp trên “gửi gắm” (?).

Đề nghị các cơ quan, ban ngành có trách nhiệm quản lý, giám sát rà soát lại ngay quy trình an toàn lao động, quyền lợi của người lao động và chất lượng trong thi công xây dựng của hai đơn vị thi công cũng như đơn vị tư vấn giám sát tại Dự án Xây dựng nhà lớp học và các công trình phụ trợ trường THCS xã Ninh Sơn.

Sự đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục của UBND huyện Việt Yên là rất đáng trân trọng nhưng không nên chạy theo số lượng mà bỏ qua chất lượng công trình, an toàn tính mạng sức khỏe của công nhân xây dựng, học sinh và quyền lợi cho người lao động.

Khoản 6, Điều 5 Thông tư 04/2017/TT-BXD đã quy định rõ về trách nhiệm của Chủ đầu tư: “Trường hợp chủ đầu tư thuê nhà thầu tư vấn quản lý dự án, nhà thầu giám sát thi công xây dựng công trình, chủ đầu tư được quyền giao cho nhà thầu này thực hiện một hoặc một số trách nhiệm của chủ đầu tư theo quy định tại Điều này thông qua hợp đồng tư vấn xây dựng.

Chủ đầu tư có trách nhiệm giám sát việc thực hiện hợp đồng tư vấn xây dựng, xử lý các vấn đề liên quan giữa nhà thầu tư vấn quản lý dự án, nhà thầu giám sát thi công xây dựng công trình với các nhà thầu khác và với chính quyền địa phương trong quá trình thi công xây dựng công trình”.