Theo báo cáo của Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, có ý kiến đề nghị giao Chính phủ xây dựng bộ quy chế về dạy thêm, học thêm và cấm nhà giáo dạy thêm trái quy định pháp luật; đề nghị cấm nhà giáo dạy thêm học sinh mình đang trực tiếp giảng dạy.

Về nội dung này, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội nhận định, dự thảo Luật không cấm dạy thêm, học thêm, chỉ quy định nhà giáo không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức nhằm hạn chế, khắc phục tình trạng học thêm, dạy thêm tràn lan.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành văn bản quy định về dạy thêm, học thêm, trong đó quy định nhà giáo không được dạy thêm cho học sinh mà mình đang trực tiếp giảng dạy.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Tuổi trẻ

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho biết Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 29 và có hướng dẫn chi tiết về dạy thêm, học thêm, song việc dạy thêm và học thêm vẫn có biến tướng.

Theo bà Nguyễn Thanh Hải, dạy thêm có thể hiểu là hoạt động do giáo viên hoặc người có chuyên môn tổ chức dạy ngoài giờ chính khóa, ngoài chương trình học chính tại trường, gồm các hình thức như dạy tại nhà, tại trung tâm, hoặc dạy trực tuyến (online). Dạy tại nhà cũng có thể là học sinh đến nhà giáo viên hoặc ngược lại, gia sư đến nhà học sinh.

Thực tế cho thấy, kể từ khi có các quy định về dạy thêm, học thêm, nhiều biến tướng đã xuất hiện. Ví dụ, nhiều giáo viên tổ chức dạy online qua Zoom, Google Meet... cho chính học sinh lớp mình và vẫn thu tiền. Hình thức này rất khó quản lý.

Dự thảo luật quy định cấm ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức, nhưng bà Nguyễn Thanh Hải cho rằng trên thực tế vẫn có việc ép buộc phụ huynh viết đơn tự nguyện cho con học thêm.

Bà Nguyễn Thanh Hải kiến nghị, dù đã có thông tư và hướng dẫn cụ thể nhưng vẫn có biến tướng, nên phải quy định trong luật này làm sao để cấm trục lợi từ việc dạy thêm, học thêm.

Về phía Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, ông đề nghị cơ quan soạn thảo cần có biện pháp phân định rạch ròi biểu hiện giữa ép hoặc không ép học thêm, trên cơ sở tôn trọng quyền được học tập của học sinh và phụ huynh.

Dẫn Thông tư 29/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ông Trần Quang Phương bày tỏ không đồng tình khi bộ cấm giáo viên được dạy thêm với học sinh chính khóa của mình.

Ông nói, một học sinh nghe bài giảng trên lớp có thể tiếp thu được 70% kiến thức nếu có khả năng tiếp thu tốt. Nhưng có học sinh chỉ hiểu được 50%, thậm chí 30-40%, và không phải ai nghe giảng xong cũng thuộc bài, hiểu bài.

Ông nói Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định cấm giáo viên dạy thêm học sinh chính khóa để cho chặt chẽ, nhưng lại không ổn. Bởi với nhiều học sinh, các em chỉ muốn nghe cô giáo của mình giảng bài, chứ không muốn học cô khác.

"Cô giáo trực tiếp dạy mới là người thường xuyên tiếp xúc, hiểu biết trình độ, khả năng học sinh đến đâu. Không nên quy định quá cứng, chỉ cần không ép buộc là được", ông nói.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho hay dạy thêm, học thêm chỉ khu biệt trong đối tượng được nêu rõ định nghĩa tại Thông tư 29.

Dạy thêm, học thêm là hoạt động dạy học phụ thêm ngoài thời lượng quy định trong kế hoạch giáo dục đối với các môn học, hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông, chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trong phần quy định những điều nhà giáo không được làm tại dự luật quy định không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức. Quy định này thể hiện quan điểm về đạo đức nhà giáo hơn là quy định mang tính chất chuyên môn.

Về quy định giáo viên không được ép học sinh dạy chính ở trên lớp tham gia học thêm, bộ trưởng nói trong trách nhiệm thực thi công vụ, nhà giáo phải hoàn thành việc trang bị kiến thức cho học sinh của mình ngay trong giờ chính khóa. Nếu trong giờ chính khóa, giáo viên không hoàn thành việc sẽ không hoàn thành trách nhiệm công vụ. Nếu để người đó mang về nhà dạy tiếp nội dung thuộc trách nhiệm công vụ phải làm dẫn đến biến tướng, khiến giáo viên không hoàn thành trách nhiệm công vụ của mình.

Đối với học sinh học giỏi, học yếu, chuẩn bị thi tốt nghiệp, giáo viên được phép dạy cho học sinh của mình ngay trong nhà trường và đã quy định rõ.

"Quy định này với mong muốn thực hiện nghiêm trách nhiệm công vụ, giúp giáo viên hoàn thành trách nhiệm của mình", ông Sơn nêu rõ.