“Cát tặc” lộng hành, người dân lo bị sát lở đất

Đó là thực trạng đang diễn ra tại Bãi Vạt, thôn Phủ Diễn, xã Đồng Tĩnh thời gian gần đây. Hàng nghìn m3 đất, cát không cánh mà bay, đất cát trộn lẫn nhau tràn ra sông Phó Đáy. Hàng ha đất màu biến thành ao chỉ bởi lý do làm trang trại đó là thực trạng đang diễn ra ở khu vực Bãi Vạt, thôn Phủ Liễn, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.

Clip hiện trường khu vực "cát tặc" múc trộm đất.

Theo phản ảnh của người dân khu vực xã Liên Hòa, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc (xã giáp gianh với xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương), trong thời gian một tháng trở lại đây có một số đối tượng đã sử dụng máy cuốc đào bới, khai thác cát sỏi ở khu vực Bãi Vạt, thôn Phủ Liễn, xã Đồng Tĩnh. Hàng nghìn m3 cát sỏi bị lấy cắp, sau đó tập kết tại một khu vực gần đó giáp sông Phó đáy. Sự việc diễn ra công khai, ngang nhiên trong nhiều ngày thế nhưng chưa có cơ quan chức năng nào vào cuộc, xử lý.

Đường nội đồng được nới rộng để xe tải vận chuyển đất.

Việc khai thác cát sỏi trên khu vực này đã ảnh hưởng trực tiếp đến các hộ dân xung quanh khi diện tích đất nông nghiệp của bà con bị mất dần do "hà bá" nuốt. Chị T - một người dân xã Liên Hòa cho biết, trước đây diện tích ruộng nhà chị gàn khu vực khai thác cát, nhưng giờ do khai thác nguy cơ đất của gia đình sẽ bị sạt lở bất cứ khi nào khi mùa nước lũ tới, không chỉ gia đình chị mà nhiều hộ khác cũng bức xúc và lo ngại trước nguy cơ khi mùa mưa tới dòng chảy sông Phó Đáy qua đoạn này sẽ thay đổi, ruộng của bà con sẽ bị sạt lở nhiều hơn nữa.

Lợi dụng thuê thầu đất, các đối tượng đưa máy móc moi múc đất và khai thác cát

Men theo con đường đê dọc sông Phó Đáy hướng đi cầu Liễn Sơn, hai bên sông Bãi Vạt thuộc xã Đồng Tĩnh nham nhở bởi các vết múc, cuốc, hút cát. Một phần các bãi trên là do tình trạng khai thác cát trái phép đã diễn ra từ nhiều năm nay để lại. Ngoài việc khai thác cát trái phép thì một hiện tượng khá phổ biến đã được biến tướng làm trang trại, nuôi trồng thủy sản nhưng các đơn vị này lợi dụng việc đó để khai thác cát, đất bán thu lợi bất chính.

Theo quan sát của phóng viên, diện tích bị moi múc và khai thác là rất lớn, đường nội đồng bị tự ý nới rộng và đổ gach đá chống lún để xe tải hạng nặng vận chuyển đất, cát đi. Sau khi bóc lớp đất mặt, là tầng cát vàng lẫn sỏi lộ ra được máy múc thu thành đống và chuyển đi.

Hiện nay, tại khu vực Bãi Vạt (khu vực này trước đây nắn dòng sông Phó Đáy thì địa giới một phần Bãi Vạt xã Đồng Tĩnh bị đẩy sang bên kia sông giáp ranh xã Liên Hòa) mỗi ngày có hàng trăm chuyến đất cát được vận chuyển đi qua địa phận xã Liên Hòa, huyện Lập Thạch.

Cơ quan chức năng “than khó”!

Trao đổi với phóng viên Pháp Luật Plus, cán bộ xã Liên Hòa, huyện Lập Thạch than thở: “Tình trạng khai thác cát, đất diễn ra hàng tuần nay (1/11- đến nay), mặc dù xã đã có văn bản báo cáo với huyện Lập Thạch về vấn đề này và lực lượng Công an xã đã lập biên bản các trường hợp xe chở đất cát gây bụi, bẩn ô nhiễm môi trường, gây hư hỏng đường.

Tuy nhiên, việc xử lý triệt để lại không thuộc thẩm quyền địa phương, bởi địa phận khai thác thuộc huyện Tam Dương, hiện khu vực Bãi Vạt giáp ranh với xã Liên Hòa hiện có hai địa điểm núp bóng làm trang trại nhưng thực tế là khai thác cát đất bán thu lợi bất chính”.

3 máy xúc được giấu đi khi thấy có người lạ vào.

Đem những thắc mắc trên đến UBND xã Đồng Tĩnh để mong tìm được câu trả lởi thỏa đáng, tuy nhiên lãnh đạo Ủy ban cáo bận vì đang họp trên huyện. Trao đổi qua điện thoại, ông Nguyễn Kim Thỏa – Chủ tịch UBND xã Đồng Tĩnh cho biết: “Sự việc Phóng viên thôn tin là có, nhiều đối tượng đưa máy xúc, xe vận chuyển đất cát diễn ra thời gian gần đây. UBND xã đã nhiều lần cử người xuống kiểm tra, lập  biên bản hiện trạng nhưng khi xuống đến nơi các  “đối tượng” chạy hết. Vị trí khu vực múc đất gần UBND xã tuy nhiên lại bên kia sông Phó Đáy, để sang đến nơi phải đi gần 10 km nên rất khó quản lý”.

“Khu vực múc trộm đất, cát có nhiều đối tượng “đầu gấu” khó tiếp cận, chúng tôi đã gửi báo cáo lên UBND huyện Tam Dương về sự việc và gửi giấy mời qua đường bưu điện đến ông Hùng là người thuê thầu trực tiếp khu đất nói trên để thanh lý hợp đồng thuê thầu nhưng ông Hùng báo ốm không lên làm việc” – ông Thỏa phân trần.

Ngày 24/2/2020,Chính phủ ban hành Nghị định số 23/2020/NĐ-CP quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông.Nghị định này quy định về quy hoạch, thăm dò, khai thác; kinh doanh, tập kết, vận chuyển cát, sỏi lòng sông, bao gồm cả cát, sỏi ở lòng hồ, cửa sông (gọi chung là cát, sỏi lòng sông) và công tác bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, hồ.

Theo Nghị định, việc khoanh định khu vực cấm hoạt động khai thác, khu vực tạm thời cấm hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông được thực hiện theo quy định tại Điều 28 của Luật Khoáng sản; các quy định của pháp luật về thủy lợi, đê điều, giao thông thủy nội địa, quy định của pháp luật khác liên quan.

Các khu vực được khoanh định là khu vực tạm thời cấm hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông gồm khu vực liền kề với khu vực quy định tại khoản 2 Điều này mà việc khai thác cát, sỏi trên sông có thể làm gia tăng nguy cơ gây sạt, lở và khu vực khác do UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định để bảo đảm yêu cầu phòng, chống sạt, lở bờ sông.

Được biết, UBND tỉnh Vĩnh Phúc vẫn chưa cấp phép cho đơn vị nào khai thác cát sỏi trên sông Phó Đáy chảy qua địa phận của tỉnh.